Mimarlık tarihi olmayan tarihi şehir

Tokyo günümüzde Dünya’daki en futuristik şehirlerinden biri olarak anılıyor. Bu bir gerçek, Odaiba gibi yapay adalarda, son moda ticari bina ya da Roppongi gibi yatırımcılar tarafından inşa edilen iş merkezlerinde “gelecek”i görebiliriz.

Öyleyse, eski Tokyo nerede? Osmanlı zamanındaki İstanbul gibi ahşap Tokyo kurulduğu 1603 yılından beri pek çok yangın geçirdi. Özellikle, Büyük Deprem, 1923 yılındaki yangın ve 1945 yılındaki Amerikan bombardımanı şehrin tamamını harap etti. Tokyo’da 100 senelik bina bile bulmak mümkün değil.

Ancak, bu sıkıntılar hiçbir zaman şehrin tarihini ya da doğasını tamamen silemedi. Modern öncesi dönemde kast sistemine (samuray döneminden yapılan bir mahalle sistemi) göre yapılan bölgeleme hala iyi korunmuş durumda. Feodal lord ya da yüksek makamdan çalışanların arsaları devlet binaları, üniversite ya da yabancı büyükelçilikleri gibi “modern” alanlara dönüştürüldü. 1877 yılından kurulan Tokyo Üniversitesi Japonya’nın kuzeyinden Maeda Ailesi’nin arsası, evlerinin kapısı üzerine ve eski günleri hatırlatan havuzun üzerine kuruldu. Hiçbir şey kalmamasına rağmen, hatıra ve şehrin strüktürü kalmış durumda
Diğer yandan, bölgedeki normal mahallerde başka bir durum söz konusu. İnsanların günlük yaşantılarına devam ettikleri bu mahallerde modern öncesi dönemin nostaljik izlerini görmek mümkün. Bu evler kendilerini sürekli bir şekilde yenilediler ve tek binalar mimarlık tarihçileri tarafından kurtarılmak için yeteri kadar “tarihi” bulunmuyorlar. Ancak, bu evlerin arka sokaklarına göz attığımızda kuşak kuşak yaşayanları hissedebiliyoruz. Dar geçitleri ile geleneksel “nagaya”lar ya da sıra evler ile orjinal binalar yenilendi ve çoğunun biçimleri korundu.
Elbette ki, insanlar tarihi eserlerin korunması için fazlasıyla bir dikkat göstermeli. Dünya Mirası’na kayıt konusundaki son patlama korumanın geçerli olduğunu gösteriyor. Ancak, tarihi binaların olmadığı tarihi mahalleler, korumak için yeterli görülmüyor. Hükümeti bu mahalleleri olduğu gibi bırakmaları konusunda ikna etmek için, bu bölgeleri binaların fiziksel yaşlanması dışında herhangi bir değerlendirme yöntemi var mı?